Thanksgiving Day

Święto Dziękczynienia

Indyk, 1991, autorka l. 6

Święto Dziękczynienia, poza nazwą, nie niosło mi żadnych skojarzeń. Jego historię i legendę zaczęliśmy poznawać razem z naszą córką-pierwszoklasistką, która przynosiła ze szkoły różne wiadomości i informacje. W poznawaniu i zrozumieniu specyfiki tego święta pomagała też telewizja.

W pierwszych latach naszego pobytu w Stanach nie przygotowywałam świątecznego posiłku. Cieszyliśmy się „długim weekendem”. Kiedyś uświadomiliśmy sobie, że przecież też jesteśmy emigrantami, jak owi Pielgrzymi. No, może nie całkiem tak samo, ale jednak, i że Thanksgiving w swoim początku było właśnie świętem emigrantów.

Jednak nie przykładam wielkiej wagi do tego święta. Nie czuję go, nie wyrosłam w tej tradycji, robiłam to głównie dla dzieci. Dziś one założyły własne rodziny i od swych współmałżonków-Amerykanów uczą się smaków i przeżywania tego święta. Lubimy przygotowywane przez nich specjały, im smakują nasze wigilijne barszcze i kompoty z suszonych owoców.

Do tradycji należy, że indyka kroi mężczyzna, głowa rodziny. Tradycją jest też, że każdy z biesiadników przed rozpoczęciem uczty wypowiada głośno podziękowania Bogu za dobro, którego doświadczył w mijającym roku. To bardzo wzruszająca chwila. Porównywalna z czytaniem Ewangelii przed wigilijną wieczerzą.

-----------------------------------------------------------

Z praktyczną prawdą o tym światecznym czasie stanęłam oko w oko wtedy, gdy zdecydowałam, że przygotuję tradycyjne dania. Nie było to łatwe, ale przecież wszystkiego można się nauczyć.

Z zakupieniem indora (a najlepiej indyczki, bo krucha i smaczniejsza) jest najmniej kłopotu, gdyż sklepy prześcigają się w atrakcyjnych cenach, trzeba tylko odpowiednio wcześnie wypatrzyć ofertę, żeby nie kupować 15 funtowego ptaka na czteroosobową rodzinę.

Jeśli ktoś, tak jak ja, nie ma doświadczenia w pieczeniu tak wielkiej sztuki mięsa w całości, to też żaden problem: do tuszki zwykle dołączony jest najprostszy przepis, a w pierś wbity plastykowy „termometr”, który sygnalizuje, gdy mięso jest gotowe. Nie sposób więc przypalić lub nie dopiec. Przeważnie wystarcza 20 minut na funt indyka (w całości) w temperaturze 350 stopni Fahrenheita. Wypraktykowałam, że dobrze jest położyć tuszkę na gałązkach selera naciowego, wówczas nie przylega ona do naczynia, a seler wytwarza smaczny sos. Piersi i uda przykrywam plastrami wędzonego boczku – zapobiega to zbytniemu przyrumienieniu się wypukłych części, dodaje aromatu i smaku. O taki chrupiący boczuś rywalizowałam z naszą Piesunią, gdy żyła.

Są naturalnie różne szkoły przyprawiania tuszki przed pieczeniem. Zwykle moczy się ją w różnych bejcach i zaprawach. Ja ograniczam się do porzadnego natarcia mięsa solą, pieprzem i papryką na wiele godzin przed pieczeniem. Po wyjęciu z piekarnika okrywam mięso szczelnie folią aluminiową, co sprawia, że nie rozpada się ono podczas krojenia i zachowuje wilgoć.

Praktyka i upodobania mojej rodziny pokazały, że najlepiej piec indyka i nadzienie osobno. Nadzienie odgrzewane następnego dnia też jest bardzo smaczne, a pieczeń dłużej zachowuje świeżość. Do wnętrza indyka wkładam to, co mam pod ręką, ale zawsze i obowiązkowo jest to solidny pęczek świeżych ziół: tymianku, rozmarynu, szałwii.

Nadzienie przygotowuję następujące:

12 szklanek (ok. 1 funta) białego chleba tostowego pokrojonego w kostkę (może być też ciemne pieczywo)

1 szklanka posiekanej cebuli

1 szklanka posiekanego selera naciowego

6 łyżek masła

1 łyżeczka świeżej szałwii

1 łyżeczka suszonego tymianku

1 łyżeczka soli

½ łyżeczki świeżo mielonego pieprzu

1 ½ szklanki rosołu z kurczaka

Rozgrzać piekarnik do 400 F i wysuszyć chleb na grzanki. Stopić masło na dużej patelni i zeszklić na nim cebulę i seler. Przełożyć do miski, dodać grzanki, zioła w ilości wg uznania, sól, pieprz i rosół. Dobrze wymieszać i doprawić do smaku. Przełożyć do żaroodpornego naczynia i piec w 325 stopni F dopóty, dopóki nie zacznie się pojawiać chrupiąca skórka na górze (40+ minut).

Do indyka podaje się najprzeróżniejsze surówki i przystawki z określonych warzyw (zielona fasolka, brukselka, grzyby, słodkie ziemniaki). Od kilku lat przygotowuję sos z żurawin według podanego poniżej przepisu. Polecam, bo jest łatwy, szybki i naprawdę smaczny.

Sos z żurawiny

½ pomarańczy

1 zielone jabłko

3 szklanki świeżych żurawin

1 ¼ szklanki cukru (może być mniej)

½ łyżeczki cynamonu

¼ łyżeczki mielonych goździków

Wycisnąć sok z pomarańczy. Skórkę obrać z błonki i białych części, pokroić w wąskie paseczki, zalać 2 szklankami wody i gotować 10 minut. Odsączyć i zostawić do wystygnięcia. Jabłko obrać i pokroić na małe kawałki. Żurawiny przebrać odrzucając miękkie owoce. Razem z jabłkiem, skórką, sokiem z pomarańczy, cukrem i przyprawami umieścić w szerokim rondlu. Doprowadzić do wrzenia, zmniejszyć temperaturę, częściowo przykryć naczynie. Gotować delikatnie, od czasu do czasu zamieszać przez potrząsanie. Po około 10-15 minutach żurawina zacznie głośno pękać, jabłko zmięknie i sos zacznie gęstnieć. Gotowy sos przełożyć do miski i ostudzić przed podaniem. Można przybrać skórką pomarańczową.

Dla smakoszy coś ekstra, mianowicie wykwintna zielona fasolka:

25 dkg zielonej fasolki

25 dkg zielonego groszku z puszki

4 plastry pokrojonego boczku

1 szklanka czerwonej cebuli pokrojonej w piórka

1 ¼ szklanki śmietanki half-n-half (odtłuszczonej)

1 paczka sosu czosnkowo-ziołowego Knorr

25 g koniaku (lepiej mniej)

sól, pieprz

Fasolkę ugotować, odcedzić, groszek odsączyć. Na patelni usmażyć boczek, zdjąć skwarki, na tłuszczu zeszklić cebulę. Dodać śmietanę i koniak oraz rozmieszany sos Knorr. Zagotować mieszając. Zmniejszyć temperaturę i gotować ciągle mieszając, aż wyparuje alkohol i sos zgęstnieje. Dodać fasolkę z groszkiem, przyprawić.

Do indyka można podać zarówno białe jak i czerwone wino. Nauczyłam się przygotowywać koktajl „Mayflower”. Potrzebny słodki wermuth, gin, biały sok z żurawin (najlepiej niskosłodzony, ale trudno go dostać), świeże żurawiny do przybrania i naturalnie dużo kostek lodu.

Kieliszki do martini przepłukać wermuthem. Do shakera wsypać lód, wlać 1 część ginu, 2 części soku i energicznie potrząsnąć. Ten delikatny koktajl smakuje wspaniale.

-------------------------------------

Życzę wszystkim Czytelnikom długiej, jak najdłuższej „listy” dobrych zdarzeń, za które będą dziękować Stwórcy w ten piękny, rodzinny wieczór. I udanych potraw.
Happy Thanksgiving!

Na Narodowe Święto Niepodległości

Litania Narodu Polskiego

(do prywatnego odmawiania)

uwspółcześniona 22 sierpnia 2014 r. w liturgiczne wspomnienie Najświętszej Maryi Panny Królowej i opatrzona imprimatur 26 sierpnia 2014 r. w uroczystość Matki Bożej Częstochowskiej

Kyrie eleison, Chryste eleison, Kyrie eleison

Chryste, usłysz nas, Chryste, wysłuchaj nas

Ojcze z nieba, Boże – zmiłuj się nad nami

Synu, Odkupicielu świata, Boże – zmiłuj się nad nami

Duchu Święty, Boże – zmiłuj się nad nami

Święta Trójco, jedyny Boże – zmiłuj się nad nami

Nad Polską, Ojczyzną naszą – zmiłuj się, Panie

Nad narodem męczenników – zmiłuj się, Panie

Nad ludem zawsze wiernym Tobie – zmiłuj się, Panie

Jezu nieskończenie miłosierny – zmiłuj się nad nami

Jezu nieskończenie mocny – zmiłuj się nad nami

Jezu, Nadziejo nasza – zmiłuj się nad nami

Maryjo Bogarodzico, Królowo Polski – módl się za nami

Święty Stanisławie, ojcze Ojczyzny – módl się za nami

Święty Wojciechu, patronie Polski –

Święty Andrzeju Bobolo patronie Polski, wielki męczenniku autorze ślubów lwowskich Jana Kazimierza -

Święci pierwsi męczennicy Polski: Benedykcie, Janie, Mateuszu, Izaaku i Krystynie -

Święty Brunonie, apostole ziem polskich -

Święci Andrzeju Świeradzie i Benedykcie -

Święty Ottonie, apostole Pomorza -

Świeci Cyrylu i Metody, apostołowie Słowian -

Święty Kazimierzu, patronie Litwy -

Święty Jozafacie, patronie Rusi -

Święty Wacławie, patronie katedry wawelskiej -

Święty Florianie, patronie Krakowa -

Święty Jacku Odrowążu, apostole Rusi -

Święta Jadwigo, Królowo, Matko Narodów -

Święta Kingo, patronko Polski i Litwy oraz górników -

Święta Jadwigo, patronko Śląska -

Święty Janie z Dukli, patronie rycerstwa polskiego -

Święty Janie z Kęt, patronie profesorów i studentów -

Święty Melchiorze Grodziecki, męczenniku z Koszyc -

Święty Janie Sarkandrze, obrońco tajemnicy spowiedzi -

Święty Szymonie z Lipnicy, kaznodziejo prawdy -

Święty Stanisławie Kaźmierczyku, duszpasterzu krakowski -

Święty Stanisławie Kostko, patronie młodzieży -

Święty Rafale Kalinowski, patronie Sybiraków -

Święty Bracie Albercie, opiekunie biedoty krakowskiej -

Święty Maksymilianie Kolbe, apostole Niepokalanej, męczenniku z Auschwitz -

Święta Tereso Benedykto od Krzyża (Edyto Stein), pochodząca z piastowskiej ziemi wrocławianko, męczennico nazizmu i współpatronko Europy -

Święta Faustyno Kowalska, apostołko Bożego Miłosierdzia -

Święta Urszulo Ledóchowska, apostołko służby Bożej -

Święty Józefie Sebastianie Pelczarze, pasterzu Kościoła przemyskiego, obrońco Kościoła przed masonerią -

Święty Józefie Bilczewski, bogaty wiedzą i świętością -

Święty Zygmuncie Gorazdowski, lwowski apostole Bożego Miłosierdzia -

Święty Zygmuncie Szczęsny Feliński, obrońco praw narodu, niecofający się przed więzieniem -

Święty Janie Pawle II, Mojżeszu przełomu tysiącleci, wielki Papieżu z rodu Polaków -

Wszyscy święci i święte Kościoła -

Błogosławiony Bogumile, patronie archidiecezji gnieźnieńskiej -

Błogosławiony Wincenty Kadłubku, dziejopisarzu Polski -

Błogosławiony Czesławie, patronie Wrocławia -

Błogosławiona Bronisławo, patronko Śląska Opolskiego -

Błogosławiony Sadoku wraz z czterdziestoma ośmioma męczennikami sandomierskimi -

Błogosławiona Salomeo, wdowo i klarysko, księżno halicka -

Błogosławiona Jolanto, patronko Gniezna -

Błogosławiona Doroto z Mątowów, patronko Prus -

Błogosławiony Jakubie Strzemię, patronie Lwowa -

Błogosławiony Władysławie z Gielniowa, patronie Warszawy -

Błogosławiona Regino Protmann, adorująca Chrystusa w Najświętszym Sakramencie -

Błogosławiony Rafale Chyliński, patronie ubogich i chorych -

Błogosławiony Edmundzie Bojanowski, świecki apostole ludu -

Błogosławiony Wincenty Lewoniuku wraz z dwunastoma męczennikami unickimi z Pratulina -

Błogosławiona Angelo Truszkowska, patronko doskonałego posłuszeństwa Bogu -

Błogosławiona Kolumbo Gabriel, apostołko heroicznej posługi miłości -

Błogosławiona Franciszko Siedliska, apostołko życia w szkole Najświętszej Rodziny z Nazaretu -

Błogosławiona Marcelino Darowska, apostołko Bożej obecności w działaniu -

Błogosławiona Karolino Kózkówno, dziewico i męczennico -

Błogosławiony Wacławie Honoracie Koźmiński, troskliwy opiekunie powołań zakonnych -

Błogosławiona Anielo Salawo, tercjarko franciszkańska -

Błogosławiona Tereso Ledóchowska, matko Afrykanów -

Błogosławiona Bernardyno Jabłońska, patronko ludzi opuszczonych i nieszczęśliwych -

Błogosławiona Mario Karłowska, apostołko zagubionych moralnie -

Błogosławiony Jerzy Matulewiczu, niestrudzony sługo Kościoła -

Błogosławiony Michale Kozalu, męczenniku obozów koncentracyjnych -

Błogosławiona Bolesławo Lament, apostołko wśród prawosławnych -

Błogosławiony Stefanie Frelichowski, duszpasterzu więźniów w obozach koncentracyjnych -

Błogosławieni Antoni Julianie Nowowiejski, Henryku Kaczorowski, Anicecie Kopliński, Marianno Biernacka i pozostali sto czterej błogosławieni męczennicy, świadkowie wiary z czasów II wojny światowej -

Błogosławiona Stello Mardosewicz ze swymi współsiostrami, męczennicami z Nowogródka, które ofiarowałyście swe życie za ojców rodzin -

Błogosławiony Janie Wojciechu Balicki, opiekunie upadłych niewiast -

Błogosławiony Janie Beyzymie, apostole wśród trędowatych na Madagaskarze -

Błogosławiona Sancjo Janino Szymkowiak, świadomie dążąca do świętości -

Błogosławieni Jozafacie Kocyłowski i Grzegorzu Łakoto, grekokatoliccy biskupi z Przemyśla, męczennicy sowieckiego komunizmu -

Błogosławiony Ignacy Kłopotowski, apostole słowa drukowanego -

Błogosławiony Bronisławie Markiewiczu, apostole trzeźwości -

Błogosławiony Władysławie Findyszu, gorliwy duszpasterzu, pierwszy wyniesiony na ołtarze męczenniku komunizmu w Polsce -

Błogosławiony Stanisławie Papczyński, obrońco życia poczętego -

Błogosławiona Mario Merkert, apostołko miłosierdzia na Śląsku -

Błogosławiona Celino Borzęcka, opiekunko ludu wiejskiego i powstańców -

Błogosławiona Marto Wiecka, ofiaro heroicznej miłości bliźniego -

Błogosławiony Michale Sopoćko, duchowy kierowniku św. Faustyny Kowalskiej -

Błogosławiony Jerzy Popiełuszko, opiekunie prześladowanych robotników, apostole „Solidarności”, męczenniku bezbożnego komunizmu -

Błogosławiona Zofio Czeska, prekursorko szkolnictwa dla młodzieży żeńskiej -

Błogosławiona Małgorzato Łucjo Szewczyk, posługująca chorym i opuszczonym -

Błogosławiony Gerardzie Hirschfelderze z ziemi kłodzkiej, męczenniku hitlerowskiego totalitaryzmu -

Błogosławiona Mario Tereso od św. Józefa (Tauscher van den Bosch) rodem z ziemi Piastów -

Od długiej, ciężkiej pokuty dziejowej – wybaw nas, Panie

Od kajdan niewoli -

Od godziny zwątpienia -

Od podszeptów zdrady -

Od gnuśności naszej -

Od ducha niezgody -

Od nienawiści i złości -

Od wszelkiej złej woli -

Od śmierci wiecznej -

Winy królów naszych – przebacz, o Panie

Winy magnatów naszych -

Winy szlachty naszej -

Winy rządzących krajem -

Winy kierujących ludem -

Winy pasterzy naszych -

Winy ludu naszego -

Winy ojców i matek naszych -

Winy braci i sióstr naszych -

Winy całego Narodu Polskiego -

Głos krwi męczenników naszych – usłysz, o Panie

Głos krwi żołnierzy naszych -

Brzęk pękających kajdan naszych -

Płacz matek i żon -

Płacz wdów i sierot -

Płacz dzieci katowanych za polski pacierz -

Łzy przesiedleńców i wygnanych z Ojczyzny -

Łzy rolników pozbawionych swej ziemi -

Wołanie krzywdzonego roboczego ludu -

Cierpienia i trudy gnębionego w czasach wojen Narodu -

Jęki z więzień, obozów koncentracyjnych i łagrów -

Jęki konających robotników Poznania, Wybrzeża, Radomia i kopalni „Wujek” -

Wiarę w Ciebie i ufność w nas samych – daj nam, o Panie

Nadzieję na zwycięstwo dobrej sprawy -

Miłość Polski, Ojczyzny naszej -

Męstwo, mądrość, łagodność i solidarność -

Wolność, chwałę, szczęście i pokój -

Służbę w świętej sprawie Twojej na ziemi -

Wszystkie dary Ducha Świętego -

Przez Narodzenie Twoje – bohatera wielkiego wzbudź nam, o Panie

Przez Najświętsze Życie Twoje – żyć dobrze naucz nas, o Panie

Przez Krzyż i Mękę Twoją – cierpienia nasze daj mężnie znosić, o Panie

Przez Zmartwychwstanie Twoje – z ciemności grzechu wskrześ nas, o Panie

Przez Wniebowstąpienie Twoje – Ojczyznę wielką, wolną i szczęśliwą daj nam, o Panie

Przez Ducha Świętego Zesłanie – ducha dobrego daj nam, o Panie

Przez Miłosierdzie Twoje – ducha i tradycję Narodu daj nam zachować, o Panie

Przez Bogurodzicę Ojca Świętego i naszych pasterzy – na długie lata zachowaj nam, o Panie

Przez Anioła – Opiekuna Polski – bezpieczne bytowanie Ojczyzny, daj nam, o Panie

Przez czystą św. Jadwigi Królowej ofiarę – w jedności i suwerenności naszą Polskę zachowaj, o Panie

Przez cnoty wielkich Ojców naszych – na Twe błogosławieństwo daj nam zasłużyć, o Panie

Boże Piastów i Jagiellonów – nie opuszczaj nas, o Panie

Boże Sobieskiego i Kościuszki – nie opuszczaj nas, o Panie

Boże ojca Kordeckiego, księdza Skargi i św. ojca Kolbego – nie opuszczaj nas, o Panie

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata – przepuść nam, Panie

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata – wysłuchaj nas, Panie

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata – zmiłuj się nad nami

Módlmy się:

Boże Wszechmogący, Panie zastępów, padamy do stóp Twoich w dziękczynieniu, że przez wieki otaczałeś nas swą przemożną opieką. Dziękujemy Ci, że Ojców naszych wyprowadziłeś z rąk ciemiężców, najeźdźców i nieprzyjaciół. Błogosławimy Cię za to, że po latach niewoli obdarzałeś nas na nowo wolnością i pokojem.

W obecnych czasach, kiedy tyle sił potrzeba naszemu Narodowi, aby zachować wolność i suwerenność, prosimy Cię, Boże, napełnij nas mocą Twojego Ducha. Uspokój serca, dodaj ufności w Twoją miłość, oświeć zaćmione umysły naszych braci. Wzbudź w Narodzie chęć do cierpliwej walki o zachowanie pokoju i wolności. Spraw, byśmy stali się zdolni własnymi rękami i wzajemną solidarnością w służbie Twojego Krzyża zachować Twoje Królestwo w nas, w naszych rodzinach, w naszym narodzie, jak za czasów naszych Praojców. Wybaw nas od głodu, nędzy i wojny. Obdarz nas chlebem. Błogosław naszej pracy. Panie miłosierny, Panie sprawiedliwy, Panie wszechmocny.

Boże Ojcze, niech Duch Święty zmienia oblicze naszej ziemi i umacnia Twój lud. Daj nam, o Panie, abyśmy po przyjęciu w pokorze „bierzmowania dziejów”, udzielonego Narodowi przez św. Jana Pawła II w 1979 roku, Twego Ducha nigdy nie zasmucali, a przez zawierzenie Maryi, Matce Kościoła i Królowej Polski, pozostali zawsze wierni Chrystusowi, Kościołowi i Ojczyźnie.

Amen.