maki i anemony

maki i anemony

Pani Agnieszce G.

tęsknota kołysze się we mnie

jak młode główki maków na wietrze

zapomnę

gdy na ściernisko serca

upadnie

ostatni płatek krwi

pisane wiosną 2013 r.

Chciałem, by Warszawa była wielka

Wierzyłem, że wielką będzie. Ja i moi współpracownicy kreśliliśmy plany, robiliśmy szkice wielkiej Warszawy przyszłości. I Warszawa jest wielka. Prędzej to nastąpiło, niż przypuszczano. Nie za lat pięćdziesiąt, nie za sto lat, lecz dziś widzę wielką Warszawę.

Gdy teraz do Was mówię, widzę ją przez okna w całej wielkości i chwale, otoczoną kłębami dymu, rozczerwienioną płomieniami ognia, wspaniałą, niezniszczalną, wielką, walczącą Warszawę.

I choć tam, gdzie miały być wspaniałe sierocińce - gruzy leżą, choć tam, gdzie miały być parki - dziś są barykady gęsto trupami pokryte, choć płoną nasze biblioteki, choć palą się szpitale - nie za lat pięćdziesiąt, nie za sto, lecz dziś Warszawa broniąca honoru Polski jest u szczytu swej wielkości i sławy.

Jest to ostatnie radiowe przemówienia Stefana Starzyńskiego do mieszkańców Warszawy. Prezydent wygłosił je 23 września, zanim - w wyniku bombardowań - przestała pracować elektrownia. 27 września został ogłoszony rozejm, a dzień później kapitulacja miasta.

----------------------

Stefan Starzyński był prezydentem Warszawy w latach 1934-39. Bilans 5-letnich rządów Starzyńskiego w Warszawie jest niebagatelny: budowa ponad 100 tysięcy mieszkań z infrastrukturą, budowa 30 gmachów szkolnych i modernizacja kilkudziesięciu starych, wykończenie i oddanie do użytku Muzeum Narodowego, Domu Turysty, hali targowej na Żoliborzu, szpitala Przemienienia Pańskiego, renowacja Pałacu Blanka, Arsenału, Pałacu Brühla, odkrycie średniowiecznych murów Warszawy, założenie muzeum na Zamku Warszawskim i Muzeum Piłsudskiego w Belwederze, przygotowanie projektu budowy mostu Piłsudskiego i sieci metra, modernizacja tras wylotowych Warszawy, modernizacja siedmiu szpitali. 27 lipca 1939 r. Starzyński napisał testament, w którym własne zbiory sztuki zapisał Muzeum Narodowemu.

----------------------

Prokurator Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie w dniu 8 września 2014 r. zakończył śledztwo w sprawie zabójstwa Prezydenta miasta stołecznego Warszawy Stefana Starzyńskiego. W oparciu o zgromadzony materiał dowodowy ustalono, że prez. Starzyński został aresztowany w gmachu ratusza przez funkcjonariuszy Gestapo w dniu 27.X.1939 r. Początkowo osadzono go w więzieniu przy ul. Daniłowiczowskiej w Warszawie, następnie przewieziono na Pawiak. Do dnia 22 albo 23 grudnia 1939 r. był przetrzymywany w więzieniu przy ul. Dzielnej, skąd został wywieziony w nieznanym kierunku.

Do tej pory w powszechnej świadomości społecznej funkcjonowała hipoteza o osadzeniu i śmierci Stefana Starzyńskiego w obozie zagłady.

W wyniku kwerend archiwalnych w kraju i za granicą oraz kilkunastu wniosków o pomoc prawną kierowanych do niemieckich prokuratur uzyskano materiał dowodowy, który pozwolił na bezsporne ustalenie, iż do zabójstwa (przez rozstrzelanie) prezydenta m. st. Warszawy Stefana Starzyńskiego doszło w okresie pomiędzy 21 a 23 grudnia 1939 r. w Warszawie lub okolicach.

Zbrodni dokonali funkcjonariusze Gestapo oberscharführer HermannSchimmann, hauptscharführer Weberi unterscharführer Perlbach. Nie zdołano jednoznacznie ustalić, którzy funkcjonariusze niemieckiego państwa okupacyjnego wydali rozkaz zabójstwa.